YAZAN: DR. MURAT BERKSOY
Her kadın sağlıklı bir gebelik hayali kurar. Ancak diyabeti olan kadınlar için bu süreç biraz daha dikkat gerektiriyor. Günümüzde diyabet, özellikle Tip 2 diyabet, her geçen yıl daha fazla kişiyi etkiliyor. Üstelik çocuk sahibi olma yaşının yükselmesiyle birlikte, doğurganlık çağındaki diyabetli kadınların sayısı da artıyor. Peki, diyabetli bir birey sağlıklı bir gebelik geçirebilir mi? Elbette! Ama bu, doğru planlama ve destekle mümkün.
Neden Gebelikten Önce Hazırlık Önemli?
Diyabetli kadınların gebelik öncesi bakım alması, sadece kendi sağlıkları için değil, doğacak bebeklerinin sağlığı için de hayati önem taşıyor. Çünkü kontrolsüz kan şekeri düzeyleri, gebeliğin ilk haftalarında bile bebekte doğumsal anomalilere neden olabilir. Üstelik diyabetin uzun vadeli etkileri olan kalp, göz, böbrek ve sinir sorunları gebelik sürecinde daha da ağırlaşabilir.
Planlı Gebelik, Sağlıklı Gelecek
Diyabetli bireylerde gebelik planlı olmalıdır. Çünkü bazı diyabet ilaçları gebelikte kullanılmamalı, bazıları ise daha güvenli seçeneklerle değiştirilmelidir. Bu süreçte anne adayının kan şekeri düzeyinin belirli hedeflerde olması gerekir.
Örneğin, kan şekeri ölçümünü gösteren HbA1c değeri %6,5’in altında olmalıdır. Bu hedefe ulaşmak zaman alabileceği için, önceden planlama yapmak oldukça önemlidir.
Aile Planlaması: Basit Ama Hayati
Çalışmalar, diyabetli bireylerin etkili doğum kontrol yöntemleri kullanmasını öneriyor. Bu sayede hem plansız gebelikler önlenir hem de gebeliğe en uygun zamanda karar verilebilir. Uzun etkili doğum kontrol yöntemleri (örneğin spiral veya deri altı implantlar), bu bireyler için oldukça uygundur. Ancak bazı doğum kontrol hapları, uzun süredir diyabeti olan ya da damar komplikasyonu bulunan kişilerde önerilmez. Bu nedenle her birey için uygun yöntemin uzman hekimle birlikte belirlenmesi şarttır.
Fazla Kilo ve Gebelik: Riskli İkili
Diyabetin en yakın arkadaşlarından biri maalesef obezite. Fazla kilo, hem diyabetin kontrolünü zorlaştırır hem de gebelikte erken doğum, düşük ve doğum kusurları riskini artırır. Bu yüzden sağlıklı bir vücut ağırlığına ulaşmak, gebelikten önce atılması gereken en önemli adımlardan biridir. Küçük yaşam tarzı değişiklikleri ve dengeli bir beslenme programı ile bu hedefe ulaşmak mümkündür. Elbette bu konuda deneyimli uzman bir doctor eşliğinde!
Şeker Kontrolü: Hem Annenin Hem Bebeğin Güvencesi
Kan şekeri kontrolü, gebelikten önce ve gebelik boyunca büyük bir titizlikle izlenmelidir. Çünkü yüksek şeker düzeyleri, hem anne hem de bebek için ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Çalışmalar, mümkün olduğunca normal kan şekeri düzeylerine ulaşmayı öneriyor. Bu süreçte insülin tedavisi çoğu zaman güvenli ve etkili bir seçenek olarak öne çıkıyor. Teknolojik gelişmeler sayesinde sürekli glikoz izleme cihazları, anlık takibe olanak tanıyor ve kişilere büyük kolaylık sağlıyor.
Diyabetin Yol Açabileceği Diğer Sorunlara Dikkat!
Diyabet, sadece kan şekeriyle ilgili değildir. Gözlerde, böbreklerde, sinirlerde ve kalpte de ciddi hasarlara neden olabilir. Bu yüzden gebe kalmadan önce detaylı bir sağlık kontrolü yapılması çok önemlidir. Örneğin, gözlerde retina hasarı olan bir kadının gebelik öncesi lazer tedavisi alması gerekebilir. Ya da kronik böbrek hastalığı olan biri, ilaçlarını değiştirmek zorunda kalabilir.
Tansiyon ve Kolesterol Değerleri de Takip Edilmeli
Yüksek tansiyon, gebelikte preeklampsi gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, gebelik öncesi kan basıncının 130/80 mmHg'nin altında olması hedeflenir. Bazı tansiyon ilaçları (örneğin ACE inhibitörleri) gebelikte zararlı olabileceğinden, daha güvenli alternatiflere geçiş yapılmalıdır. Benzer şekilde, kolesterol düşürücü ilaçlar da genellikle gebelik süresince kullanılmaz. Bu yüzden, gebelik planlayan kadınlarda bu ilaçlar kesilmeli ya da alternatifler düşünülmelidir.
Erkekler de Bu Sürecin Bir Parçası
Bu yazıda odak noktası genellikle kadınlar olsa da, diyabetli erkeklerin de dikkatli olması gerekiyor. Çünkü diyabet, erkeklerde sperm kalitesini düşürebilir, hormon dengesini bozabilir ve cinsel işlev bozukluklarına neden olabilir. Çocuk sahibi olmayı planlayan erkekler de mutlaka bir uzmana danışmalı ve gerekli kontrollerden geçmelidir.
Sağlıklı yarınlar için her diyabetli birey, bilinçli bir planlama ve uygun tıbbi destekle sağlıklı bir gebelik geçirebilir. Bu süreçte hekime düzenli kontroller, doğru beslenme, ilaç düzenlemeleri ve yaşam tarzı değişiklikleri başarıyı artıracaktır. Unutmayın, gebelik bir yolculuksa, sağlıklı bir başlangıç yolun yarısıdır.
